چاپ کتاب
نوشتن یک کتاب فرآیندی سخت، طولانی و پرفرازونشیب است. هر نویسنده برای نوشتن کتاب‌هایش مدت‌زمان طولانی سخت تلاش می‌کند. نسخه تصحیحی خطی در دست نویسنده به معنای واقعی کلمه دسترنج ماه‌ها تلاش بی‌وقفه، شب‌زنده‌داری و خستگی‌های بی‌امان اوست. پس از اتمام مراحل نوشتن کتاب حال وقت آن رسیده که نویسنده رویای خود را به واقعیت تبدیل کند و کتاب را برای چاپ به دست ناشران و فعالان حوزه رسانه بسپارد. اگر به‌عنوان یک نویسنده بخواهید خودتان کتاب را چاپ کنید، باید آمادگی لازم برای پذیرش تمامی خطرات، چالش‌ها و پاداش‌های چاپ کتاب فیزیکی داشته باشید. قدم بعدی جایی است که رویای نویسندگان به حقیقت می‌پیوندد: چاپ کتاب. بخش مهمی از روند انتشار کتاب و عرضه آن به بازار انتخاب نوع چاپ کتاب است: چاپ افست و چاپ دیجیتال.
با انواع روش‌های چاپ کتاب آشنا شوید
چاپ سنتی کتاب به روش افست با استفاده از صفحات کتابی و جوهر مرطوب بر روی ماشین‌های بزرگ چاپ انجام می‌شود. این نوع چاپ کتاب معمولاً زمان‌بر است، چراکه قالب‌های هر صفحه از کتاب نیاز به تنظیمات ویژه و خاصی دارد. هم‌چنین هر صفحه از کتاب نهایی باید قبل از اتمام خشک شود.
درعین‌حال، چاپ کتاب به روش سنتی افست بالاترین کیفیت ممکن را در انواع بسیار متنوع از کتاب‌ها دارد و به کاربران دستگاه‌های چاپ امکان کنترل درجه رنگ کتاب را تا بالاترین حد دلخواه می‌دهد.
علاوه بر این، چاپ کتاب به روش افست ازنظر اقتصادی یک انتخاب بهینه است به‌خصوص زمانی که تعداد نسخه‌های زیادی از نسخه اصلی کتاب نوشته‌شده چاپ شود.
چاپ دیجیتال که در گذشته به نام کپی شناخته می‌شد، نوع دیگری از چاپ کتاب است. امروزه اصطلاح کپی برای چاپ دیجیتال منسوخ‌شده است. در بیشتر موارد چاپ کتاب به روش دیجیتال مستقیماً از روی فایل‌های الکترونیکی انجام می‌شود. چاپ دیجیتال سریع‌ترین و کوتاه‌ترین روش چاپ است، به کمک این روش نویسندگان می‌توانند در کوتاه‌ترین زمان ممکن کتاب خود را به دست خواننده برسانند، به‌خصوص زمانی که نسخه‌های اصلی آماده و در دسترس باشد.
امروزه در راستای بالا بردن سطح کیفیت چاپ دیجیتال و نزدیک کردن آن به کیفیت چاپ افست تلاش‌های زیادی انجام‌گرفته است.
اگرچه امروزه چاپ دیجیتال سهم بیشتری از چاپ و انتشار کتاب را به خود اختصاص داده است، اما هنوز هم مشاغل خاص و نویسندگان مجرب ترجیح می‌دهند که برای چاپ کتاب خود از روش افست استفاده کنند. البته شایان‌ذکر است که برای برخی از مشاغل و رشته‌های حرفه‌ای چاپ دیجیتال به‌مراتب مزایای بیشتری نسبت به چاپ افست به همراه دارد و عملکرد بهتری دارد.
اگر به دنبال چاپ انواع کتاب، نشریه، کاتالوگ، کارت ویزیت، پوستر یا سایر ابزارهای بازاریابی هستید، حتماً می‌دانید که طرح، رنگ‌بندی، متن نویسی و چیدمان نهایی چقدر حائز اهمیت است. بااین‌وجود، بعد از بررسی تمام جوانب کار باید یک تصمیم مهم بگیرید. کدام روش را برای چاپ انتخاب خواهید کرد: چاپ دیجیتال یا چاپ افست.
در این نوشتار، سعی داریم مفصلاً به مقایسه روش‌های چاپ کتاب دیجیتال و افست بپردازیم و در مورد مزایا و معایب هر روش توضیحاتی ارائه دهیم تا بتوانید در هنگام انتخاب بهترین روش را برای چاپ کتاب خود برگزینید.
تفاوت‌های واقعی چاپ کتاب به روش افست و چاپ دیجیتال چیست؟
قبل از هر چیز لازم است تمایزات واقعی موجود بین دو روش چاپ دیجیتال و چاپ افست را درک کنیم. اجازه دهید در این بخش به تفاوت‌های اصلی روش‌های چاپ کتاب نگاهی عمیق‌تر داشته باشیم. با درک این تفاوت‌ها به هنگام تصمیم‌گیری برای انتخاب روش چاپ کتاب منطقی‌تر عمل خواهیم کرد.
در فناوری چاپ کتاب به روش افست از لوح‌هایی استفاده می‌شود که معمولاً از آلومینیوم ساخته‌شده‌اند، درواقع می‌توان گفت تصویر آغشته شده به مرکب بر روی لوح، به کمک انتقال تصویر که در این روش لاستیک (Blanket) است، منتقل گشته و با فشار مناسب به سطح چاپ شونده منتقل می‌گردد و با غلتاندن آن تصویر بر روی کاغذ ظاهر می‌شود.
به این روند افست گفته می‌شود چون جوهر مستقیماً بر روی کاغذ انتقال داده نمی‌شود.
ازآنجایی‌که چاپ افست به‌محض راه‌اندازی بسیار دقیق و کارآمد عمل می‌کند، توصیه می‌شود برای چاپ نسخه‌های زیادی از کتاب با دقت ویژه نسبت به رنگ‌بندی، شفافیت و تمیزی یک کار حرفه‌ای از این روش استفاده شود.
چاپ دیجیتال برخلاف روش چاپ افست از لوح استفاده نمی‌کند، بلکه گزینه‌هایی مانند تونر (در چاپگرهای لیزری) یا چاپگرهایی که از جوهر مایع استفاده می‌کنند را به کار می‌گیرد. برای چاپ تعداد محدودی از نشریات توصیه می‌شود از روش چاپ دیجیتال استفاده شود: برای مثال چاپ 20 عدد کارت دعوت یا 100 عدد اعلامیه. مزیت دیگر چاپ دیجیتال قابلیت متغیر بودن داده‌های آن است. اگر لازم باشد بر روی هر نسخه یک کد، نام یا آدرس منحصربه‌فرد چاپ شود، بهترین گزینه ممکن استفاده از چاپ دیجیتال است. چاپ افست به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند پاسخ‌گوی این نیاز باشد.
اصولاً چاپ افست یک روش خارق‌العاده برای تولید انواع پروژه‌های چاپی با ظاهری زیباست، اما برای برخی از کسب‌وکارها یا افراد حرفه‌ای که نیاز به چاپ نسخه‌هایی در تعداد محدود دارند، بهترین راه‌حل استفاده از چاپ دیجیتال است.
چاپ کتاب به روش افست
چاپ کتاب به روش افست که به آن لیتوگرافی نیز گفته می‌شود، متداول‌ترین نوع چاپ برای حجم بالایی از نسخه‌هاست. حتماً تاکنون ویدیوهایی از رول‌های بزرگ کاغذی برای چاپ روزنامه را دیده‌اید. برای چاپ کردن روزنامه از روش چاپ افست استفاده می‌شود.
نحوه کار چاپ افست را به زبان ساده می‌توان این‌گونه توضیح داد:
- ابتدا، چاپگر طرح و قالب آماده‌شده برای چاپ را بر روی لوح و صفحات فلزی می‌سوزاند، به ازای هر رنگ یک عدد. معمولاً برای چاپ از چهار رنگ فیروزه‌ای، سرخابی، زرد و سیاه یا به‌اختصار (CMYK) استفاده می‌شود، اما چاپ افست امکان استفاده از جوهرهای رنگی سفارشی به‌ویژه رنگ‌های پنتون را بنا به درخواست مشتریان فراهم کرده است.
- در مرحله بعدی، طرح از روی صفحه به رول‌های بزرگ لاستیکی منتقل می‌شود. رنگ‌های مختلف جوهر بر روی لاستیک پخش می‌شود و سپس کاغذ در بین آن‌ها قرار می‌گیرد. این کاغذ از طریق تمام رول‌ها عبور می‌کند، لایه‌بندی رنگی انجام می‌شود تا تصویر نهایی به دست آید.
چاپ کتاب به روش دیجیتال
با معرفی فناوری چاپ دیجیتال، دیگر نیازی به مراحل مکانیکی آماده‌سازی چاپ افست برای پروژه‌های چاپی نخواهد بود. در این روش از لوح‌های فلزی، رول‌های لاستیکی و بسترهای بزرگ استفاده نمی‌شود، بلکه طرح و قالب آماده‌شده برای چاپ مستقیماً با جوهر مایع یا تونرهای پودری بر روی کاغذ اعمال می‌شود.
اگر شما در خانه یا محل کارتان از پرینترهای جوهرافشان یا لیزری استفاده می‌کنید، بدانید که یک چاپگر دیجیتال در اختیار دارید. شرکت‌های بزرگ چاپ پرینترهای سریع و دقیق‌تری در ابعاد بزرگ‌تر دارند که همان کار پرینترهای معمولی خانگی و اداری را انجام می‌دهد.
مزایای چاپ دیجیتال
- چاپ در سریع‌ترین زمان ممکن.
- نحوه چاپ برای تمامی نسخه‌های یکسان و مشابه است. در چاپ دیجیتال خطای بسیار کمی ناشی از عدم تعادل رنگ جوهر دیده می‌شود.
- چاپ دیجیتال برای تعداد محدودی از نسخه‌های چاپی نسبت به روش چاپ افست یک گزینه مقرون به‌صرفه‌تر است.
- امکان ویرایش و تغییر اطلاعات بر روی هر نسخه چاپی واحد وجود دارد. برای مثال، می‌خواهید تاریخ یا آدرس‌های مختلفی را بر روی نسخه‌های مختلف چاپ کنید.
معایب چاپ دیجیتال
- بر روی تعداد محدودی از متریال‌های موجود در بازار امکان چاپ وجود دارد.
- وفاداری چاپ دیجیتال نسبت به رنگ کمتر است. باوجود آن‌که اغلب کسب‌وکارهای چاپ دیجیتال از جوهرهای استاندارد استفاده می‌کنند، اما درنهایت نسخه چاپی مطابقت کامل با همه رنگ‌ها را ندارد. کسب‌وکارهای حرفه‌ای چاپ افست از انواع جوهرهای مختلط خاص استفاده می‌کنند که مطابقت بیشتری با طرح دارد. چاپگرهای دیجیتال با جوهرهای مخلوط تاکنون بهبود چشمگیری در تطابقت رنگ پیداکرده‌اند، اما هنوز هم جای کار بیشتری برای تطابق جوهرهای ترکیبی سفارشی دارند.
- هزینه چاپ دیجیتال برای حجم بالای نسخه‌های چاپی بسیار بالاست.
- کیفیت چاپ، شفافیت و وضوح تصویر در چاپ دیجیتال به‌مراتب کمتر است.
عوامل مؤثر در انتخاب نوع چاپ کتاب
به هنگام چاپ کتاب، تصمیم‌گیری برای انتخاب نوع چاپ تا حد زیادی به عوامل زیر بستگی خواهد داشت:
- قیمت
در حال حاضر با توجه به تغییرات و نوسانات موجود در بازار هیچ‌گونه قاعده خاصی برای قیمت‌گذاری وجود ندارد، اما اغلب توصیه می‌شود برای تعداد نسخه‌های چاپی کمتر از 1500 عدد استفاده از چاپ دیجیتال مقرون‌به‌صرفه خواهد بود، زیرا قیمت هر کلیک به‌مراتب کمتر از راه‌اندازی و آماده‌سازی صفحات چاپ افست است. البته شایان‌ذکر است درصورتی‌که داده‌های پویا و متغیر در چندین نسخه اصلی دخیل باشند، بهتر است از چاپ دیجیتال استفاده شود. همان‌طور که گفته شد روش چاپ افست برای کتاب‌ها، مجلات، نشریات با تعداد بالای صفحات و در حجم بالا به‌مراتب منطقی‌تر است، چاپ به کمک دستگاه انجام می‌شود و به‌صورت آفلاین باقی مراحل طی می‌شود.
- کیفیت
کیفیت چاپ کتاب به روش افست به واسطه پوشش جوهرهای جامد سنگین به‌خصوص برای نواحی سایه‌دار به‌مراتب بالاتر است. سیستم صفحات با الگوهای نقطه‌ای ترکیبی ابداع‌شده (ترکیبی از صفحه‌های معمولی و تصادفی)، الگوهای مویر و نوارهای مرتبط با ظریف‌کاری هرگونه اشکال و خطا را در زمان چاپ از بین می‌برد. علاوه بر این، نسخه‌های چاپ‌شده به روش چاپ دیجیتال به هنگام تا شدن امکان دارد ترک‌بردارند، به‌خصوص زمانی که بر روی متریال‌هایی با وزن بالا چاپ‌شده باشند. امروزه تجهیزات مدرن تا کردن این ریسک را به حداقل رسانده است، اما هنوز هم این مشکل یک مسئله قابل‌تأمل در فرآیندهای چاپ است. درعین‌حال، کیفیت چاپ دیجیتال پیشرفت‌های چشمگیری داشته است و برخی از افراد ترجیح می‌دهند از نشاط و چالاکی رنگ‌بندی‌های دیجیتال برای پروژه‌های چاپی خود استفاده کنند.
- رنگ
اگر برای چاپ کتاب خود نیاز به رعایت دقیق رنگ‌بندی پنتون یا لکه‌های رنگی دارید، با قطعیت کامل روش چاپ افست را انتخاب کنید. باوجود آن‌که چاپ دیجیتال امکان چاپ هر رنگی را فراهم کرده است اما رنگ‌های واقعی آن از جوهرهای جبرانی برای حفظ کیفیت و ماهیت رنگ در زمان چاپ استفاده می‌کند.
- کاغذ
به‌طور سنتی، تجهیزات چاپ افست بر روی انواع مختلف کاغذ از کاغذهای سبک‌وزن گرفته تا سنگین و انواع کاغذهای بافت‌دار کار چاپ را انجام می‌دهد. اغلب مطبوعات و نشریات دیجیتال از بهترین کاغذهای استاندارد موجود در بازار استفاده می‌کنند، سپس بر روی کاغذ کارهای نهایی مربوط به تا کردن، صحافی کردن و … به روش خطی انجام می‌گیرد. کار چاپ بر روی کاغذهای بافت‌دار نظیر پارچه‌های کتانی، روکش‌‌دار یا نمدی با استفاده از روش چاپ افست بهتر است. اغلب در چاپ دیجیتال تونر مورد استفاده به‌درستی در قسمت‌های بافت‌دار قرار نمی‌گیرد.
- فرآیندهای خاص
گزینه‌های اتمام کار نظیر مهر زنی بر روی فویل، استفاده از نقوش برجسته، پوشش‌های خاص و غیره معمولاً برای موارد چاپ افست مناسب‌ترند. جوهرها و تونرهای دیجیتال در برابر گرما، فشار مهرزنی، برجسته‌سازی فویل، لاک‌الکل‌ها، پوشش‌های آبی یا خاص پذیرنده UV مقاومت چندانی ندارند.
- داده‌های متغیر
بسیاری از پروژه‌های چاپ شامل اطلاعات متغیر است که به آن داده متغیر گفته می‌شود. در نسخه‌های مختلف چاپ‌شده امکان تغییر اطلاعات و داده‌ها نظیر نام کاربران، آدرس و … وجود دارد. برای این دسته از نسوخ چاپی بهتر است از روش چاپ دیجیتال استفاده شود، زیرا تغییر طرح نهایی آماده‌شده برای چاپ نسبت به تغییر صفحات فلزی افست به‌مراتب راحت‌تر خواهد بود.
- سرعت
یکی دیگر از فاکتورهای بسیار مهم برای اجرای پروژه‌های چاپی، سرعت اجرای کار است. هیچ‌کسی نمی‌تواند سرعت خام چاپ دیجیتال را نادیده بگیرد. درواقع، با استفاده از پرس‌های دیجیتال می‌توان در عرض چند دقیقه انواع آگهی، کارت تبلیغاتی یا کارت ویزیت را چاپ کرد. درعین‌حال، درصورتی‌که نیاز به چاپ کتاب در حجم بالا بدون هیچ‌گونه تغییر داده داشته باشید، بهتر است از چاپ افست استفاده کنید، البته امروزه دستگاه‌های چاپ تنظیمات سریع‌تری برای روش افست دارند. بسیاری از پرس‌های مدرن از انواع خشک‌کن‌ها یا پوشش‌های مخصوص برای تسریع هر چه بیشتر روند کار استفاده می‌کنند.
کلام آخر
از روش چاپ افست بیش از یک قرن است برای چاپ کتاب استفاده می‌شود. برای دهه‌های متوالی بهترین روش موجود برای چاپ انواع روزنامه، مجلات، جزوات، تبلیغات، کارت‌پستال، بروشور و ... چاپ افست بوده است. همان‌طور که در بالا ذکر شد چاپ افست با انتقال جوهر از یک لوح فلزی به رول‌های لاستیکی کار می‌کند و سپس جوهر بر روی کاغذ، وینیل یا هر سطح دیگر غلتانده می‌شود. در مقابل روش چاپ دیجیتال از لوح برای انتقال جوهر به کاغذ استفاده نمی‌کند. مطمئناً در انتخاب نوع فرآیند چاپ کتاب اولویت‌های فردی نقش تعیین‌کننده و مهم‌تری دارند. شناخت تفاوت‌های بین روش‌های چاپ به شما این امکان را می‌دهد که در هنگام انتخاب روش مناسب برای پروژه‌های چاپی خود، تصمیمات هوشمندانه‌ای بگیرد؛ مانند هر چیز دیگری، کار با یک طراح می‌تواند بینش چشمگیری به شما بدهد؛ بنابراین اگر هنوز مطمئن نیستید که بهترین روش برای پروژه چاپی شما کدام روش است، از دریافت کمک تخصصی از مشاوران حرفه‌ای فعال در این حوزه دریغ نکنید.